Citrusdal | Clanwilliam | Graafwater | Kompas Gemeente Vredendal | Somerset-Wes

Categories
Preke

Die gelowige se hantering van die Pandemie

Droogtes, plae en peste wat duisende mense se lewe neem is nie vreemd volgens Bybelse of moderne geskiedenis nie. Inteendeel, die gelowige se hantering van globale pandemies is ‘n roemryke lys van heldedade. In tye van onsekerheid, kan ons waardevolle lesse leer uit die geskiedenis van Christene se reaksie op globale pandemies.

Die woord plaag kom 122 keer in die Bybel voor, die bekendste die 10 plae van Egipte. In die Bybel word plae as ‘n vorm van gevolg van die mens se ongehoorsaamheid gesien. 

58“As jy weier om al die woorde van die gebooie te gehoorsaam wat in hierdie boek geskryf is, as jy nie eerbied het vir die glorieryke en ontsagwekkende Naam van die Here jou God nie, 59sal die Here jou en jou kinders met onbeskryflike plae tref. Hierdie plae sal intens en sonder verligting wees wat jou mislik en ondraaglik siek sal maak. 60Die Here sal al die siektes waarvoor jy in Egipte so bang was oor jou bring, en hulle sal hulle tol by jou eis. 61Die Here sal elke siekte en plaag wat daar is oor jou bring, selfs dié wat nie in die Boek van die Gebooie genoem word nie, totdat jy vernietig is. (Deut 28:58-59).

Dit is nie lekker om te hoor nie: Maar ons keuses lynreg teen die wil van God, het dramatiese gevolge! 

Die Groot Regstelling

Feitlik in alle literatuur oor die pandemie kom die woord “reset” of “regstelling” voor.

Die meeste mense sal erken dat die samelewing voortsnel teen ‘n malle gejaag na geld, welvaart, genot en plesier ten koste van familie, spiritualiteit en emosionele gesondheid. ‘n Pandemie is die natuur se tugyster wat die mensdom weer in lyn bring na volhoubare gesonde keurses soos: persoonlike higiëne en gesondheid, genoegsame rus, immuniteit, gesond voedsame kos, stres vrye leefstyl gewoontes, sosiale bedagsaamheid, verantwoordelikheid vir jouself en ander. 

Woord Studie

Die woord: Plege, waar ons woord plaag vandaan kom beteken om te slaan, lyfstraf. Die Hebreeuse woord “makkah” wys na die instrument van straf soos die swaard, stok van vee wat gebruik word om straf mee uit te dien. 

4127. πληγή plēgḗ; genl. plēgḗs, fem. naamwoord van plḗssō (G4141), om te staak. ‘n Beroerte, streep, blaas, wond of besering.

  • (I) In die pl. (Lukas 12:48; Handelinge 16:23; 2 Kor. 6:5; 11:23; Sept.: Deut. 25:3; Spr. 29:15).
  • (II) Metonimies ‘n wond wat deur ‘n slag veroorsaak word (Luk 10:30; Handelinge 16:33 waarin “hulle strepe gewas” dui op die was van die bloed en vuilheid van die wonde [vgl. 16:23]; Openb. 13:14); “dodelike wond” (Opb. 13:3,12). Sien Sept.: 1 Kon. 22:35; Is. 1:5.
  • (III) ‘n Plaag, wat beteken ‘n beroerte of blaas toegediende deur God, ‘n ramp (Openb. 9:20; 11:6; 15:1, 6, 8; 16:9, 21; 18:4, 8; 21:9; 22:18; Sept.: Lev. 26:21; Deut. 28:59, 61; 29:21).

Syn.: traúma (G5134), wond; hélkos (G1668), ulser, oop wond; gággraina (G1044), gangreen; mṓlōps (G3468), ‘n kneusplek, ‘n wond van ‘n slag; rhápisma (G4475), ‘n klap met die palm van die hand.

Ant.: eúnoia (G2133), welwillendheid; eulogía (G2129), seën; cháris (G5485), genade; aspasmós (G0783), ‘n groet.

Buiten die gesondheids- en gepaardgaande lewensverlies-gevaar van die COVID 19-VIRUS is die ekonomiese gevolge nou besig om te manifesteer. Dit herinner aan die profesie in Openbaring wat die val van Babilon beskryf. (Rev 18:11-17) Ook ‘n eeu-oue regstelling van selfsugtige hebsug en self-verheerliking.

“Gaan uit haar uit, my volk, sodat julle nie aan haar sondes deel kry en die plae wat oor haar kom, julle ook tref nie.” (Rev 18:4)

Die huidige wêreldbeskouing is baie individualisties. Ons sien dus die wêreld gebeure meestal in konteks, van hoe dit MY raak.  Die waarheid is: die huidige onluste is nie ‘n geïsoleerde gebeurtenis nie. Daar is bepaalde faktore  wat die ideale klimaat geskep het vir geweld. Onvervulde politieke beloftes, ideologiese propaganda, reuse ekonomiese-ontwikkeling-geleerdheid ongelykheid, werkloosheid, self-regverdige kultuur, segregasie, armoede skep die klimaat vir geweld om te floreer.  

Die Christen se reaksie op ‘n pandemie

Die Christelike reaksie op pandemies is gebaseer op Jesus se bekendste leringe: “Doen aan ander soos julle wil hê hulle aan julle moet doen”; “Wees lief vir jou naaste soos jouself”; “Groter liefde het niemand as dit nie, dat hy sy lewe vir sy vriende moet neerlê.” Dit is duidelik dat die Christelike etiek ons eie lewe altyd as minder belangrik beskou as dié van ons naaste. 

Gedurende plaagperiodes in die Romeinse Ryk, het Christene ‘n naam vir hulleself gemaak. Historici het voorgestel dat ten tye van die verskriklike Antonine Plaag van die tweede eeu, wat dalk ‘n kwart van die Romeinse Ryk uitgewis het, Christendom gegroei en floreer het.  Christene het nie die gode geblameer vir die plaag nie, maar die plaag gesien as die produk van ‘n gebroke skepping in opstand teen ‘n liefdevolle God. [1]

Die bekende Plaag van Cyprian, vernoem na ‘n biskop wat baie beskrywend die siekte in sy preke uitgespel het. Waarskynlik ‘n siekte wat verband hou met Ebola. Die plaag van Cyprian het ‘n plofbare groei van die Christendom te weeg gebring. Cyprian se preke het vir Christene gesê om nie te treur vir plaagslagoffers (wat in die hemel woon nie), maar om pogings te verdubbel om vir die lewendes te sorg. Sy mede-biskop Dionysius het beskryf hoe Christene, “ten spyte van die gevaar … beheer geneem het van die siekes en al hulle behoeftes versorg het.” [2]

‘n Eeu later sou die heidense keiser Julian bitterlik kla oor hoe “die Galileane” vir selfs nie-Christen siek mense sou sorg, terwyl die kerkhistorikus Pontianus vertel hoe Christene verseker het dat “goed aan alle mense gedoen is, nie net aan die huishouding van die geloof nie.” Die sosioloog en godsdienstige demograaf Rodney Stark beweer dat sterftesyfers in stede met Christelike gemeenskappe dalk net die helfte van dié van ander stede was.[3]

In 1527, toe die rottepes plaag Wittenberg getref het, het Martin Luther oproepe geweier om uit die stad te vlug en homself te beskerm. Hy het eerder gebly en die siekes bedien. Die weiering om te vlug het sy dogter Elizabeth haar lewe gekos. Luther het volgehou: “Ons sterf op ons poste.  Christen dokters kan nie hulle hospitale verlaat nie, Christen goewerneurs kan nie uit hul distrikte vlug nie, Christen pastore kan nie hul gemeentes verlaat nie. Die plaag onthef ons nie van ons pligte nie, ons neem ons kruis op, al kos dit ons lewe! [4]

In 1910 se pes in Suid Afrika, het John G Lake en sy vriende die siekes bedien, dooies uit die huise gedra, en begrawe, terwyl die siekte hoogs aansteeklik was. [5]

Twee-derdes van Jesus se stories en gelykenisse eindig in ‘n finale oordeel. 

Luk 12:35-48; Matt. 24:45-51; Mark. 13:33-37

Wat kan ons uit hierdie gelykenisse leer?

Wees Wakker: 

Gelukkig is die slawe vir wie die eienaar by sy koms wakker sal aantref. (Mark 13:37) Leef met oop oë, wakker skerp, vinnig om te reageer, in gereedheid om te doen. 

Groot verantwoordelikheid: 

“Die slaaf wat geweet het wat sy eienaar wil hê maar wat nie gereed gemaak of volgens die wil van sy eienaar gehandel het nie, sal ‘n swaar straf kry. Maar hy wat nie geweet het nie en dinge gedoen het wat straf verdien, sal ‘n ligte straf kry. Van elkeen aan wie baie gegee is, sal baie geëis word; en van hom aan wie baie toevertrou is, sal meer gevra word.” v47-48

Gehoorsaamheid:

Wat is jou roeping opdrag? Is dit vervul? Sal jy teen die einde kan verklaar: “dit is volbring?” 

“Finishing mentality”: 

Jesus sê: “Dit is volbring” (Joh 19:28-37; Matt. 27:45-56; Mark. 15:33-41; Luk. 23:44-49)

“laat ons die wedloop wat vir ons voorlê, met volharding hardloop, die oog gevestig op Jesus, die Begin en Voleinder van die geloof” (Heb 12:2)

“Ek het die goeie wedloop afgelê, ek het die wenstreep bereik, ek het gelowig end-uit volgehou” (2 Tim 4:7) 

“Maak die werk nou ook klaar” (2 Cor 8:10-11)

Moenie ophou nie! 

“so aan die werk sal kry” v43 teenoor “My eienaar draai lank om te kom” v45 “hy die slawe, mans en vroue, begin slaan, terwyl hy self eet en drink en dronk word”

Mense in vrees ‘default’ na hulle primitiewe dierlike bestaan, en raak wreedaardig bakleierig en wil dan deur kos, dwelms en drank van hulle sorge vergeet. Jesus roep ons op om getrou te bly aan ons opdrag en roeping as “slawe”! Ons is nie die eienaar nie, ons is die rentmeester, versorger, beskermheer van die eienaar se belange. Dit bring ook troos dat ons besittings en besighede die Here sin is! Hy sorg op die einde

Weet ook dat swaarkry goed vir die mens is:

‘n Gelowige is soos ‘n teesakkie, die geur en smaak versprei eers wanneer jy warm water bygooi. 

Jesus verstaan lyding en leer ons om dit nie te probeer ontwyk of vermy nie, maar eerder deur die lyding ons geloof te behou. Sy hele lewe is ‘n verhaal van lyding, beproewing, temptasie, vervolging, verwerping, pyn, verraad, en smaad. Jesus triomfeer vorstelik deur dit alles. Hy bly gefokus, Hy verdra, Hy tree op in die teenoorgestelde gees, Hy ontsnap, Hy hou aan om goed te doen, waarlik wie is daar soos Hy?

Soos ‘n roosblaar sy geur eksponensieel versprei juis wanneer dit gekneus of gevryf word, word die heerlikheid van wat binne ons is juis versprei in ons swaarkry. Soos ‘n lemoen uitgedruk moet word om die sap te kry, so kom God se krag juis tot sy volheid in ons, wanneer ons swak is, en wanneer ons verdruk word. 

Om nie pyn te kan ervaar nie, is lewensgevaarlik.

Om nie emosionele pyn te voel nie, maak mense gewetenloos. 

Sonder pyn word ons nie sterker nie en bou ons nie kapasiteit op nie. Dit word mooi geïllustreer in die animasiefilm, WALL-E. In die fliek doen robotte alles vir die mensdom terwyl mense net in hulle stoele lê, gewig optel en TV kyk. 

Jesus verstaan lyding en leer ons nie om dit te probeer ontwyk of vermy nie, maar eerder deur die lyding ons geloof te behou.

Uiteindelik verstaan ons dat die straf/oordeel wat ons nou saam beleef, genade tyd is om ons te bekeer, en terug te draai na die Here! Dit is nou die tyd om uit te reik na mense, en soos Jesus hulle te roep tot bekering! 

“Deeply spiritual but authentically practical” 

 Op die einde vra die Christen geloof nie ‘n onverskrokke, vreeslose, ondeurdagte, roekelose reaksie op die pandemie nie.  Juis die teenoorgestelde. Om te kan dien, en te kan help moet ek na myself kyk. Dit is die moeilike balans wat die gesondheidswerkers moet behou: onbeperkte dienslewering en self-oorlewing.  Feitlik elke paar minute moet die regte keuses gemaak word om jouself die beste geleentheid te bied, om aan te hou dien, lief te hê en te versorg.  


[1] https://www.biblicalarchaeology.org/daily/ancient-cultures/daily-life-and-practice/the-antonine-plague-and-the-spread-of-christianity/

[2] https://www.theatlantic.com/science/archive/2017/11/solving-the-mystery-of-an-ancient-roman-plague/543528/

[3] Stark, R., n.d. The Rise of Christianity. pp.75-76.

[4] https://www.christianitytoday.com/ct/2020/may-web-only/martin-luther-plague-pandemic-coronavirus-covid-flee-letter.html

[5] https://everestalexander.wordpress.com/2015/10/18/john-g-lake-bubonic-plague-testimony/

Categories
Preke

10 Geestelike oorlog strategieë in tye van angs en onsekerheid

‘n Briljante oorlogstrateeg beskerm sy voorsieningsnetwerk. ‘n Goeie generaal weet dat ‘n honger soldaat niks werd is nie. Gewere kan nie ‘n skoot afvuur sonder ammunisie nie, so kan geen tenk, vliegtuig of helikopter vlieg sonder brandstof nie. Die weermag se krag hang nie net af van hulle aanval tegniek en algehele vaardigheid in die voorlinies nie, maar die algehele logistiek en administrasie van hulle voorsieningsnetwerk. Omdat almal dit weet, word die voorsieningsnetwerk gewoonlik ook eerste aangeval, daarom moet ekstra pogings aangewend word om die voorsieningsnetwerk te beskerm. Deur die eeue is oorloë gewen of verloor op sterkte van die krag van die voorsieningsketting. [1]‘n Land, sakeonderneming en gemeente is so sterk soos die doeltreffendheid van hulle voorsieningskettingbestuur. [2] Die fokus op die voorsieningsnetwerk is dus nie vrees-gebaseer nie, maar ‘n strategiese geloofsfokus om die oorwinning te behaal. In tye soos hierdie is dit noodsaaklik dat ons as gesin, aan die werk moet spring, almal moet deelneem, almal moet verantwoordelikheid neem om saam te dink, saam aan oplossings te werk, en ons voorsieningsnetwerk ten alle koste te beskerm. Die ware helde van die dekade gaan die sakeleiers wees wat die meeste werk kan skep. Die koninkryk van God se vooruitgang en vordering werk geheel en al anders as aardse regeringstelsels. Wanneer mense oorlog voer met mekaar gaan dit oor grondgebied en die magsbeheer oor voorsieningskanale. Om hierdie beheer te bekom, word lewens op die spel geplaas, vyande gemaak, verwoesting gesaai, totdat iemand oorgee. In God se koninkryk gee ons al in die begin die beheer oor ons hele lewe aan die Here oor. In hierdie geestelike stryd soek God die grondgebied van mense harte. In die Here se oorlog word harte versoen, vrede gemaak, harmonie verkry en vrede aangekondig! Die oogmerk van elke volgeling-van-Jesus-soldaat is om soveel as moontlik mense te genees – die volkome genesing van die totale mens. Die koninkryk van God is nog altyd sonder ophou in ‘n worstel stryd met bose regerings, onregverdige ekonomiese stelsels, en ongelyke lewensomstandighede. (Gal 4:29) Daniel, Nehemia, Ester, Esra, en feitlik al die profete is geskryf onder die druk van ‘n vyandige regering. Veral in Jesus se tyd, asook die lewe van die apostels en die vroeër kerk was geensins maklik nie. Die teologie van die vroeë kerk is nie in sinodes of rade gebore nie, maar in direkte sonlig van bloeddeurdrenkte kolossale en katakombes, die donker bedompig reuk van die dood. Gelowiges is op ongelooflik wrede maniere vermoor. Sommige is soos skape keelaf gesny, ander met teer gesmeer en aan die brand gesteek, ander met klippe doodgegooi, ander doodgeslaan, ander in stukke gesaag, ander onthoof, ander verdrink, ander vasgemaak om in die son dood te brand, ander vir wilde diere gegooi, ander aan wilde diere vasgemaak om verskeur te word. Vroue en dogtertjies is voor hul geliefdes verkrag en soms ook deur bendes verkrag tot hulle dood is. Ander is uitgehonger of as slawe verkoop.[3] Sien (Heb 11:37-39) Ten spyte van hierdie uiters moeilike omstandighede het die kerk besonder vinnig gegroei. Die Christelike geloof het binne die bestek van vier eeue die dominante godsdiens van die Romeinse Ryk geword het. Die Jesus-beweging, wat in ’n afgeleë deel van die Romeinse Ryk ontstaan het, het in ’n relatief kort tyd tot ’n belangrike godsdiensgroepering ontwikkel. Miljoene Christene, vanaf Indië in die ooste tot Brittanje in die weste, van Duitsland in die noorde tot Ethiopië in die suide, het ’n al groter rol in die Romeinse Ryk gespeel. Die feit dat elke gelowige en volgeling van Jesus onder hierdie moeilike omstandighede waardes soos barmhartigheid, wedersydse ondersteuning, selfbeheersing, respek vir lewe en liefde betoon het vir alle mense het die geloof aantreklik gemaak. [4] Die kernbasis van hoe God enigiets doen is: Familie en Geloof. God plant ‘n saad van geloof in die eerste aartsvader Abraham, en ‘n geestelike geloofsfamilie, volk en nasie kom tot stand. God stuur Sy enigste geliefde Seun en deur die wat in hom glo, kom ‘n hele nuwe familie-nasie tot stand. God se werkswyse het nog nooit verander deur die geskiedenis nie. Daarom is die oorlog strategie wat God gebruik dikwels in die teenoorgestelde rigting as die van die wêreld.

1)Ons is alreeds ryk in God. Die Here sal Sy goeie voorraadskuur, die hemel, vir jou oopmaak om vir jou land reën te gee op die regte tyd, om alles wat jy doen, te seën. Dan sal jy aan baie nasies kan leen, maar self sal jy nie hoef te leen nie. (Deut 28:12) as armes, maar ons maak baie ander ryk; as mense wat niks het nie, en tog besit ons alles. (2 Cor 6:10) Ons bedien, leef en gee dus vanuit Sy volheid. Ons waarde is nie in ons vermoëns of prestasies, besittings of regte nie. Ons leef nie meer nie, ons is saam met Jesus gekruisig. Ons waarde lê in Sy geregtigheid, heiligheid, godsvrug, genadegawes wat Hy ons gratis sonder verdienste skenk het en in ons werk. (Philemon 1:6)

2)Gees van Samehorigheid Goddelike eenheid, verbondenheid en samehorigheid vloei uit ’n gedeelde geestelike ervaring, naamlik dat Christus ons waarheid is. “Ek is die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader toe behalwe deur My nie” (Joh. 14:6, NAB). Op die geloofspad wat ons saam aandurf en beleef, word hegte bande van samesyn gesmee. Sien: (Acts 1:12–14; 2:5–13; 2:42–47; 4:32–37; 2 Cor 9:8–15; Rev 14:12)

3)Gees van wysheid en insig. “En sy God het hom onderrig hoe om dit te doen, Hy leer hom.”Isa 28:26Hy is wonderbaar van raad, groot van beleid. (Isa 28:29) En in die hart van elkeen wat kunsvaardig is, het Ek wysheid gegee, dat hulle alles wat ek jou beveel het, kan maak (Exo 31:6; 35:34) Praktiese wysheid is om te weet, wie wat om die regte tyd moet doen. Ons gaan al hoe meer van hierdie Jesus-wysheid sien. Hy is die teenwoordigheid van wysheid en insig in ons.

4)Genesing MandaatJesus is genesing: Dit is hoekom Hy mens geword het, gesterf het en opgestaan het! Omdat Hy ons liefhet en gesond wil sien![5]en my rede en my prediking was nie in oorredende woorde van menslike wysheid nie, maar in die betoning van gees en krag, sodat julle geloof nie in wysheid van mense sou bestaan nie, maar in die krag van God. (1 Cor 2:5) Sien ook: (Acts 10:38; Mark 16:17)

5)Herderlike verantwoordelikheid Jesus se liefdes opdrag aan Petrus is om ‘n herder te wees. Seker te maak dat hy sy skape en lammers voed, en versorg. (John 21:15-17)Ons het elkeen ‘n verantwoordelikheid teenoor die mense om ons. In Christus se voorbeeld het God die gees van Kain in ons uitgewis. Hy bied ‘n verskoning: “Is ek dan my broer se oppasser?” Jesus het onskuldig ons sonde aan ‘n kruis verduur, sodat ons verlossing kan ontvang. Dit is die absolute hart van die gelowige, ons is mede verantwoordelik vir mekaar. (Gal 6:2) sodat daar geen verdeeldheid in die liggaam mag wees nie, maar dat die lede gelyke sorg vir mekaar mag dra. (1 Cor 12:25)

6)Belê in verhoudingsnetwerk Die onregverdig bestuurder, wetende dat hy sy werk gaan verloor, gaan koop die guns van sy eienaar se skuldeiser deur van hulle skuld vry te skeld. (Luk 16:1-13) Dit is een van die primêre manier hoe ons die voorsieningsnetwerk stabiliseer en oophou. Goeie gesonde, mooi verhoudings. Regverdig: beide betaal, beide gee iets op.

7)Wat is in jou hand “Please bring me a morsel of bread in your hand.” (1 Kings 17:11) Die vermenigvuldiging van die brood en vis (Mark 6:30–44; Luke 9:10–17; John 6:1–14)God se mense het altyd iets in hulle hande. Ons harte, gesondheid, gesindheid, ingesteldheid is nuutgemaak. Ons kan altyd iets gee.

8)Deel wat jy het. “Wie twee kledingstukke het, moet dit deel met iemand wat nie het nie, en wie kos het, moet dieselfde doen.” (Luk 3:11) Wie aardse besittings het en sy broer sien gebrek ly, maar geen gevoel vir hom het nie – hoe kan die liefde van God in hom wees. (1 Joh 3:17) Sien ook: (Acts 2:42, 45; 1Tim 6:18; Heb 13:16) Verniet het ons ontvang, verniet gee ons uit. Dit is die vrug van ‘n hart wat nuutgemaak is in Christus – vrygewigheid. Geen mens wat ‘n duur geskenk ontvang, is suinig nie. Jy wil graag dit met jou vriende deel. Christus is die pêrel van groot waarde, die onvervangbare onskatbare geskenk van ewige lewe.

9)Diversifiseer Werp jou brood op die water, eendag kry jy dit terug.Hou jou besittings op sewe, selfs ag plekke, want jy weet nie watter teëspoed oor die land kan kom nie. As die wolke vol water is, reën hulle leeg op die aarde; of ‘n boom nou suid of noord val, dit bly lê waar dit geval het. Wie die wind bly dophou, saai nie, wie na die wolke bly kyk, oes nie. “die volk was met hulle hart in die werk” (Eccl 11:1-4)

10)Die mense se hart was in die werk. Die mense se hart was in die werk. (Neh 4:6) Ons bid en vertrou dat die Here deur die virus, ‘n baie dieper kanker uit die mensdom gaan uitsny, en dit is die gees van “entitlement”. Dis ‘n gees van die Antichris, wat wil hê waarvoor hy nie gewerk het nie, en nie voor aangestel is nie. Ware geneeskunde is met die oog om mense te herstel om weer optimaal te kan funksioneer.

[1] https://alu.army.mil/alog/issues/novdec08/spplyline_war.html

[2] https://www.sdcexec.com/home/article/10289998/the-art-of-war-and-supply-chain-management-applying-sun-tzu-to-supply-chain-management

[3] Riekert Botha, Openbaring ontsluit: ‘n verrassende perspektief op die laaste boek in die Bybel.

[4] Wim. A Dreyer. Praktiese ekklesiologie en kerkwees in die 21ste eeu. Bl 65

[5] https://www.hrco.co.za/4651-2/