Ontwaking Tot Die Waarheid
Alles Is Tevergeefs… Alles Kom Tot Niks is die mantra van die Prediker se opsomming van die lewe. Daar kom ‘n tydstip in elkeen se lewe, waar ons die lewe nugter in die oë moet kyk. Die boek Prediker dryf hierdie nugterheid tot op ‘n spitspunt. Hy vra al die moeilike vrae. Hy ondersoek elke motief en rede vir bestaan. Wat die prediker se skrywe mees besonders maak, is hierdie vrae word nie net filosofies gevra en beredeneer nie, hierdie vrae word fisies uitgeleef! Salomo het fisies hierdie perspektiewe op die lewe getoets en deurleef. Hy is pessimisties eerlik en gebruik nostalgiese donker skaduwees om die gesig van God te skilder.
Elkeen beleef ‘n tydstip in ons lewe waar die duisternis van teleurstelling en die trauma van ons verdriet ons juis nader aan God bring, of weg laat deins in bitterheid en woede. Jy kan bloot nie verder ‘n outomatiese robot bestaan volvoer nie! Soos in die Matrix film, moet jy ‘n besluit neem om die “Rooi Pil” te sluk — die pil van ontwaking tot die Waarheid.
Nêrens in die prediker se woorde praat God nie, dis die mens se praat en verstaan van die lewe, en wat is sy menslike perspektief gevolgtrekking: “alles is tevergeefs en kom tot niks!”
Volgens Peter Kreeft, die bekende vyf-en-tagtig jarige skrywer van oor die tagtig boeke, filosoof, en Bybel apologeet is daar uiteindelik net drie lewensfilosofieë, en elkeen word verteenwoordig deur een van die volgende boeke van die Bybel:
1. Lewe as ydelheid: Prediker
2. Lewe as lyding: Job
3. Lewe as liefde: Hooglied
‘n Ydel mens sien nie dat hy of sy ydel is nie. Net soos ‘n dwaas nie self kan sien dat hy of sy ‘n dwaas is nie. Net die wyse ken dwaasheid; dwase ken geen wysheid of dwaasheid nie. Dit verg wysheid om dwaasheid te ken, lig om duisternis te ken, diepsinnigheid om ydelheid te ken, en dit kos ‘n begrip van wat waarlik betekenis het om betekenisloosheid te ken.
Watter Tipe Geloof?
Die punt van die boek Prediker se wyshede is eenvoudig dit: sonder God – nie, nie net sonder God nie, want die skrywer van Prediker praat gereeld van God – sonder geloof in God – nee, selfs nie dit nie, want die skrywer het geloof in God, eintlik ‘n onbetwisbare onwankelbare taai vaste oortuiging geloof: wat nooit twyfel aan God se bestaan nie is die lewe doelloos en sonder enige diepgaande betekenis en sin. Sonder die soort geloof in God, wat groter is as die lewe en daarom die moeite werd is om voor te sterf, en daarom die moeite werd is om voor te lewe is die lewe ‘n leë doellose bestaan.
Sonder ‘n geloof wat vertroue en hoop en liefde beteken, sonder ‘n geleefde liefdesverhouding met God is die lewe nietigheid van nietighede, die skaduwee van ‘n skaduwee, ‘n droom in ‘n droom.
Jan Oosthuizen
Ek onthou in een van my eie eerste diep donker tye, jare gelede in die Kaap, Tableview hoe ek een aand die hele boek Job biddend deurgelees het deur die nag! Ons het die Here onwrikbaar vertrou en daadwerklik gedoen en nagevolg, maar het niks om daarvoor te wys nie. Agt maande sonder inkomste! In die nag sou die Here my vra:
- Sal jy My bly dien en lief hê, as dit wat jy van God verstaan en weet nie sin maak nie?
- Sal jy My bly dien en lief hê, al het jy nie al die antwoorde op al jou vrae nie?
- Sal jy My bly dien en lief hê, al sien jy nooit al Sy beloftes vervul word in hierdie lewe nie?
- Sal jy My bly doen en lief hê, al verloor jy alles wat vir jou waardevol is?
- Sal jy My bly dien en lief hê, al sterf jou geliefdes?
Verligting In Perspektief
Natuurlik is die hele lewe op die kort termyn nie tevergeefs nie. Salomo weet dit net so goed soos enigiemand: dit is nie tevergeefs om te eet nie: dit hou jou aan die lewe; dit is nie tevergeefs om te kinders te hê nie: dit hou die mensdom aan die lewe en verskaf plesier; dit is nie tevergeefs om ‘n muskietbyt te krap nie: dit verlig die jeuk vir ‘n oomblik. Maar net vir ‘n oomblik. A ja, daar is die vryf! Korttermyn-doel verligting is geen vergoeding vir langtermyn-doelloosheid nie.
Wat ek nou gaan doen is amper ‘n gruwel – hierdie ding wat so aaklig is dat ons dit moet toesmeer!
Hier is dit:
- Alle “swoeg” is “onder die son”.
- En al “onder die son” is “ydelheid”. Daarom is alle “swoeg” “ydelheid”.
Die Groot Leemte, uiteindelike betekenisloosheid.
“Swoeg” beteken nie net “harde werk” nie, maar enige werk, alles wat ons doen, alle menslike strewes hier “onder die son”, al die menslike lewe se pogings tot betekenis, elke lewenstyl, elke waarde. Salomo sal uiteindelik eksperimenteer met vyf “swoeg” pogings. Die vyf mees universele en gewildste lewensstyle:
- wysheid
- plesier
- mag en rykdom
- altruïsme (onselfsug)
- ‘n konvensionele toeskouer-tipe-godsdiens—en hy sal wys dat elkeen ewe “ydel”, betekenisloos en tevergeefs is. Alles kom tot niks!
Salomo se verstandelike kameralens neem baie foto’s op sy verbale fotografiese bord, en vyf herhalende kenmerke staan in almal uit:
- eendersheid
- dood
- tyd
- boosheid
- misterie
Elkeen van hierdie kenmerke dra by tot die besef van ons brose sinlose bestaan.
1. die eendersheid en onverskilligheid van alle dinge
2. die dood as die sekere en finale einde van die lewe
3. tyd as ‘n siklus van eindelose herhaling
4. die bose as die voortdurende en onoplosbare probleem
5. God as ‘n onkenbare raaisel
Om Waarlik Te Sien
Hierdie besef vorm die lens waardeur jy uiteindelik die lewe REG sien. Jy is van die robotmasjien ontkoppel… jy sien nou die lewe soos dit werklik is.
1. Wysheid – filosofie om jou verstand te vul
Wat krom is, kan nie reguit word nie, en wat ontbreek, kan nie getel word nie. Ek het met myself gespreek en gesê: Kyk, ék het groot en altyd groter wysheid verwerf bo almal wat voor my oor Jerusalem gewees het, en my hart het baie wysheid en kennis gesien. Maar toe ek my hart daarop gerig het om wysheid en kennis, onverstandigheid en dwaasheid te leer ken, het ek ingesien dat dit ook ’n gejaag na wind is. Want by baie wysheid is baie verdriet, en wie kennis vermeerder, vermeerder smart. (Prediker 1:17-18)
2. Plesier – hedonisme om jou liggaam te vul
En alles wat my oë begeer het, het ek hulle nie ontsê nie; my hart het ek van geen enkele vreugde teruggehou nie, want my hart het hom verheug vanweë al my moeitevolle arbeid, en dit was my deel van al my moeitevolle arbeid. Toe het ek gekyk na al my werke wat my hande tot stand gebring het, en al die moeitevolle arbeid wat ek verrig het — en kyk, dit was alles tevergeefs en ’n gejaag na wind, en daar was geen voordeel onder die son nie. (Prediker 2:10-11)
3. Mag en Rykdom – materialisme om jou sak te vul
Daarom het ek in my hart gesê: Dieselfde wat die dwaas tref, sal my ook tref; waarvoor was ek dan so buitengewoon wys? En ek het in my hart gespreek dat dit ook tevergeefs is. (Prediker 2:15) Want daar is ’n mens wat hom met wysheid en kennis en bekwaamheid vermoei het; tog moet hy dit as deel oorgee aan ’n mens wat daaraan geen moeite bestee het nie. Ook dit is tevergeefs en ’n groot euwel. (Prediker 2:21)
4. Altruïsme – etiek om jou gewete te vul
Twee is beter as een, want hulle het ’n goeie beloning vir hulle moeitevolle arbeid. Want as hulle val, kan die een sy maat optel, maar wee die een wat val sonder dat daar ’n tweede is om hom op te tel. Verder, as twee bymekaar lê, kry hulle warm; maar hoe kan een allenig warm word? En as iemand die een aanval, kan altwee hom teëstand bied; en ’n driedubbele lyn word nie gou verbreek nie. (Prediker 4:9-12)
Die hartseer is, dat selfs hierdie wonderlike vennootskappe nie ewig hou nie… die een val weg. Verder sê Jesus: Die armes sal altyd by julle wees. (Mark 14:7; John 12:8) Daar sal altyd behoeftige mense wees wat ons hulp en ondersteuning nodig het. Die werk kom nooit tot ‘n einde nie.
5. Toeskouer-tipe-godsdiens – godsdiens om jou gees te vul
Wees nie alte regverdig en hou jou nie buitengewoon wys nie: waarom sou jy jouself te gronde rig? Wees nie alte goddeloos, en wees nie dwaas nie: waarom sou jy sterwe voor jou tyd? (Prediker 7:16)
Nou dat ek dit alles weet. Hoe leef ek elke dag? Hoe bepaal ek my lewe?
Die hoofsaak van alles wat gehoor is, is: Vrees God en hou sy gebooie; want dit geld vir alle mense. Want God sal elke werk bring in die gerig wat kom oor al die verborge dinge, goed of sleg. (Prediker 12:13-14)
Leef Vir Hom
Die antwoord is: Leef elke dag VIR HOM!!!
Leef elke dag REG! Doen elke dag wat waar en reg is! Wees altyd eerlik! God is Almagtig, Alwetend, Ewig maar ook liefdevol!!
Leef die vervulling van elke oomblik, asof dit jou laaste dag onder die son is! Word elke dag vervul met Sy misterieuse heerlikheid en staan in verwondering, dat jy nie in beheer is nie!
Jan Oosthuizen
Ons is menslik beperk, deur ons intellek, persoonlikheid, agtergrond, taal, kultuur, vermoëns en fisiese kragte! Leef dus voluit in Sy liefde!!!
